Τα σκάγια των άλλων - Κείμενο της Ειρήνης Παραδεισανού
photo © Αλέξιος Μάινας
Με ρώτησε το κορίτσι που τα χέρια του χαράκωνε γιατί είχε έμπνευση.
"Γελάς συνέχεια. Το πρόσωπό σου με τρομάζει. Αυτό το γέλιο μοιάζει μάσκα".
Κι απάντησα.
"Το χαμόγελο το έδωσε ο Θεός σ' εμάς τους θνητούς για να 'χουμε μια ασπίδα στα σκάγια των άλλων".
"Ποια είναι τα σκάγια των άλλων;"
"Νόμιζα πως θα ρώταγες "Ποιοι είναι οι άλλοι". Τα σκάγια είναι τα λόγια τους".
"Κι όταν εσύ γίνεσαι άλλος; Όταν τα λόγια σου γίνονται σκάγια;"
"Τότε το γέλιο είναι γεμάτο απ' αυτά τα σκάγια. Και είναι ανάγκη να γελάσεις. Αν το αφήσεις μέσα σου, το γέλιο θα γίνει υγρό που λιμνάζει".
"Νομίζω πως έχω μπόλικο από αυτό μέσα μου".
"Γέλα λοιπόν. Τι περιμένεις;"
"Φοβάμαι πως το γέλιο μου θα είναι ψεύτικο".
"Υπάρχει λοιπόν και γέλιο που να μην είναι ψεύτικο;"
"Σου έχει συμβεί ποτέ το γέλιο σου να μοιάζει κλάμα; Να γελάς και τα σκάγια να στέκονται αντίκρυ σου και να σε φτύνουν; Να σου λένε: "Θαρρείς πως μας έφτυσες και τώρα γλύτωσες; Αν σου βαστά, άνοιξε τα μάτια". "Μα τα 'χω ανοιχτά!" Ουρλιάζεις μ' αγωνία. Κι αυτά σε κοιτάνε με γνήσια λύπηση και κουνάνε τον δείχτη κουρασμένα. "Καημένε. Τίποτα δεν κατάλαβες. Τα μάτια σου τα καλύπτει το αίμα. Δες τα". Μη μου λες λοιπόν πως το γέλιο λυτρώνει. Εγώ άλλο δεν κάνω από το να γελώ. Γελώ για να μην χρειαστεί να χαράξω τα χέρια μου με το λεπίδι".
"Και τα καταφέρνεις;"
Μου δείχνει τα χέρια της. Γεμάτα σχέδια γεωμετρικά από αδιόρατες χαρακιές. Με καρφώνει με το βλέμμα της και την ίδια στιγμή κοιτάει αλλού. Νομίζω μέσα της.
"Είμαι τόσο κουρασμένη. Το μόνο που θα΄θελα είναι να αποκοιμηθώ. Να μην έχω βάρος. Να μη χρειάζεται πια να μιλώ. Να είμαι διάφανη όπως το φως, οργισμένη όπως το κύμα, μα να μη με βαραίνει αυτή η οργή. Να μη χρειάζεται να την ξορκίσω χαράσσοντας τα χέρια μου. Τα λόγια μου τώρα δε γίνονται σκάγια;"
"Τα νιώθεις σκάγια;"
"Εσύ δεν το βλέπεις;"
"Εγώ είμαι μια άλλη. Και δεν έχει χρειαστεί να χαράξω τα χέρια μου".
"Τι σε κρατά νηφάλια;"
"Τα όνειρά μου. Τα ζω έντονα. Και τα σκάγια φεύγουν για λίγο από μέσα μου και γίνονται αέρας, διάφανη σκόνη. Με κοιτούν με συμπόνοια".
"Πώς καταφέρνεις και θυμάσαι τα όνειρά σου;"
"Δεν τα καταφέρνω πάντα. Μα είναι φορές που τα όνειρα γίνονται εχθροί. Δένουν τα μάτια μου σε ένα σκαρί γυμνό σε λίμνη ατάραχη. Και το ουρλιαχτό δε βγαίνει. Και τα χέρια μου κρέμονται άψυχα. Και νιώθω πως κάπως έτσι είναι ο θάνατος.. Γι' αυτό σου λέω. .ίσως εσύ να είσαι τυχερή που δεν τα θυμάσαι".
"Πώς το ξέρεις πως δεν τα θυμάμαι;"
"Το υπέθεσα."
"Κάνω προσπάθεια να τα ξεριζώσω από μέσα μου. Δεν αντέχω άλλο να βλέπω όνειρα".
"Υπάρχει κάτι που αντέχεις; "
Με κοίταξε ώρα πολλή.
"Αντέχω τώρα που σε κοιτώ για ώρα κι εσύ δε στρέφεις αλλού το βλέμμα. Ξέρεις πολλούς να το κάνουν αυτό;"
"Τι εννοείς;"
"Ξέρεις πολλούς να μπορούν να καρφώσουν το βλέμμα τους στο βλέμμα του άλλου;"
"Εσύ πώς είσαι σίγουρη πως αυτό που βλέπεις είναι πράγματι το βλέμμα μου; Μπορεί να έχω τη δύναμη να γυρίζω το βλέμμα μου μέσα μου και να μη βλέπεις τίποτε αληθινό εσύ τώρα. Να βλέπεις ένα παραπέτασμα".
"Γιατί το κάνεις αυτό;"
"Ποιο;"
"Γιατί δε μ' αφήνεις να σε κοιτάξω;"
"Ποιος σου είπε πως δε σ' αφήνω;"
"Εσύ, μόλις τώρα."
"Πώς είσαι σίγουρη ότι δε λέω ψέματα, ότι δε σε δοκιμάζω να δω πόση εμπιστοσύνη έχεις στην αλήθεια του δικού σου βλέμματος;"
"Θέλεις να πεις πως, αν πιστέψω, θα σε δω;"
"Δεν υπάρχει τίποτα να δεις".
Κατεβάζει τα μάτια και αρχίζει να γελάει δαιμονισμένα.
"Τώρα κατάλαβα τι εννοούσες πριν, όταν μίλαγες για τα λόγια των άλλων που γίνονται σκάγια. Αισθάνθηκα πως, αν δε γέλαγα τώρα, θα πόναγα πολύ μέσα μου".
"Είναι τόσο δύσκολο σ' έναν θνητό να γίνει πραγματικά καλός. Να μιλήσει με λόγια που δεν έχουνε σκάγια, ν' ακουμπήσει με αγάπη, δίχως αντάλλαγμα το βλέμμα του άλλου.Φταίει, νομίζω, ο φόβος. Τον άγγιξε την πρώτη εκείνη στιγμή που πέθανε ο πρώτος άνθρωπος και είδε τον πόνο στα μάτια του."
"Δεν οδηγούν πουθενά τα λόγια αυτά. Ας μη μιλάμε άλλο. Μονάχα να είχα τον τρόπο να σε κοιτάξω και να ήμουν σίγουρη πως αυτό που βλέπω είσαι εσύ".
"Ναι. Μακάρι να γινόταν. Μα αυτή είναι η προίκα μας. Αυτή η αβεβαιότητα. Μονάχα τα μωρά δεν την έχουν. Γι' αυτό μου αρέσει να βυθίζω το βλέμμα μου στο βλέμμα ενός μωρού. Με τυλίγει με την αθωότητά του και για λίγο ξεχνώ το βάρος της ζωής".
"Δεν έπρεπε να σου μιλήσω ποτέ. Με μπερδεύουν τα λόγια σου".
"Ενώ τα είχες τόσο ξεκάθαρα τακτοποιήσει μέσα σου ε; Γελούσες όποτε πονούσες λίγο κι όταν το γέλιο δεν ήταν αρκετό, έπαιρνες το ξυράφι".
"Τουλάχιστον εγώ δε γελώ τον εαυτό μου. Ο πόνος που γύρω μου βλέπω είναι τόσο ορατός μέσα μου. Μου κλέβει το βλέμμα, το καρφώνει στα πετράδια που βλέπω στην άμμο. Και δε θέλω να κλείσω τα μάτια μου πια. Κοιτώ τη θάλασσα και βλέπω τα πουλιά που μισέψαν. Βλέπω τα κύματα που σπάνε μέσα μου.Κι έρχεται μετά η αρμύρα της κι εισβάλλει στα ρουθούνια μου σα θύελλα. Θέλω να χάσω τις αισθήσεις μου τότε, γιατί η σάρκα μου ποθεί ολάκερη τη θάλασσα, μα το μόνο που παίρνει είναι η όψη της,ντυμένη σ' ασημένιο φως. Με πονάει αυτή η απόσταση ανάμεσα σ' αυτό που βλέπω με τα μάτια μου κι αυτό που γεύομαι. Γεύση στυφή στη γλώσσα η αρμύρα, να την κοιτάς με τα μάτια και να 'σαι καθηλωμένη στη θύμησή της. Τότε είναι που παίρνω το λεπίδι. Γιατί δεν αντέχω άλλο να μη νιώθω. Δεν αντέχω να αιωρούμαι αιχμάλωτη ανάμεσα σ' αυτό που είμαι και σ' αυτό που θυμάμαι πως κάποτε υπήρξα. Έχω μνήμες από μια εποχή που οι αισθήσεις με ζάλιζαν γλυκά και αυτή η αιώρηση ήταν μονάχα δική μου. Όπως τότε που έκαιγα απ' τον πυρετό και αφηνόμουν στα χάδια της γιαγιά μου. Ένιωθα τους τοίχους του δωματίου να διαστέλλονται, το όνειρο να εισβάλλει στη ζωή. Αυτή η γλυκιά ζάλη των παιδικών μου χρόνων είναι μια μνήμη με αγκάθια. Πώς να ξεφύγω από τα βρόχια της;"
"Δεν έχω απάντηση. Το μόνο που έχω είναι το βλέμμα μου γεμάτο αγάπη. Μονάχα αυτό έχω να σου δώσω. Η μόνη αληθινή μου δύναμη είναι η λαχτάρα μου να σε αγαπήσω. Δεν έχω απάντηση μέσα μου, κανείς δεν έχει".
Και το 'ξερα τότε πως της έδινα τη μόνη απάντηση που μπορεί ποτέ άνθρωπος να δώσει.
πρώτη δημοσίευση στο Βακχικόν
http://www.vakxikon.gr/%cf%84%ce%b1-%cf%83%ce%ba%ce%ac%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%ac%ce%bb%ce%bb%cf%89%ce%bd-%ce%ba%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%bf-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b5%ce%b9%cf%81%ce%ae%ce%bd%ce%b7/
"Γελάς συνέχεια. Το πρόσωπό σου με τρομάζει. Αυτό το γέλιο μοιάζει μάσκα".
Κι απάντησα.
"Το χαμόγελο το έδωσε ο Θεός σ' εμάς τους θνητούς για να 'χουμε μια ασπίδα στα σκάγια των άλλων".
"Ποια είναι τα σκάγια των άλλων;"
"Νόμιζα πως θα ρώταγες "Ποιοι είναι οι άλλοι". Τα σκάγια είναι τα λόγια τους".
"Κι όταν εσύ γίνεσαι άλλος; Όταν τα λόγια σου γίνονται σκάγια;"
"Τότε το γέλιο είναι γεμάτο απ' αυτά τα σκάγια. Και είναι ανάγκη να γελάσεις. Αν το αφήσεις μέσα σου, το γέλιο θα γίνει υγρό που λιμνάζει".
"Νομίζω πως έχω μπόλικο από αυτό μέσα μου".
"Γέλα λοιπόν. Τι περιμένεις;"
"Φοβάμαι πως το γέλιο μου θα είναι ψεύτικο".
"Υπάρχει λοιπόν και γέλιο που να μην είναι ψεύτικο;"
"Σου έχει συμβεί ποτέ το γέλιο σου να μοιάζει κλάμα; Να γελάς και τα σκάγια να στέκονται αντίκρυ σου και να σε φτύνουν; Να σου λένε: "Θαρρείς πως μας έφτυσες και τώρα γλύτωσες; Αν σου βαστά, άνοιξε τα μάτια". "Μα τα 'χω ανοιχτά!" Ουρλιάζεις μ' αγωνία. Κι αυτά σε κοιτάνε με γνήσια λύπηση και κουνάνε τον δείχτη κουρασμένα. "Καημένε. Τίποτα δεν κατάλαβες. Τα μάτια σου τα καλύπτει το αίμα. Δες τα". Μη μου λες λοιπόν πως το γέλιο λυτρώνει. Εγώ άλλο δεν κάνω από το να γελώ. Γελώ για να μην χρειαστεί να χαράξω τα χέρια μου με το λεπίδι".
"Και τα καταφέρνεις;"
Μου δείχνει τα χέρια της. Γεμάτα σχέδια γεωμετρικά από αδιόρατες χαρακιές. Με καρφώνει με το βλέμμα της και την ίδια στιγμή κοιτάει αλλού. Νομίζω μέσα της.
"Είμαι τόσο κουρασμένη. Το μόνο που θα΄θελα είναι να αποκοιμηθώ. Να μην έχω βάρος. Να μη χρειάζεται πια να μιλώ. Να είμαι διάφανη όπως το φως, οργισμένη όπως το κύμα, μα να μη με βαραίνει αυτή η οργή. Να μη χρειάζεται να την ξορκίσω χαράσσοντας τα χέρια μου. Τα λόγια μου τώρα δε γίνονται σκάγια;"
"Τα νιώθεις σκάγια;"
"Εσύ δεν το βλέπεις;"
"Εγώ είμαι μια άλλη. Και δεν έχει χρειαστεί να χαράξω τα χέρια μου".
"Τι σε κρατά νηφάλια;"
"Τα όνειρά μου. Τα ζω έντονα. Και τα σκάγια φεύγουν για λίγο από μέσα μου και γίνονται αέρας, διάφανη σκόνη. Με κοιτούν με συμπόνοια".
"Πώς καταφέρνεις και θυμάσαι τα όνειρά σου;"
"Δεν τα καταφέρνω πάντα. Μα είναι φορές που τα όνειρα γίνονται εχθροί. Δένουν τα μάτια μου σε ένα σκαρί γυμνό σε λίμνη ατάραχη. Και το ουρλιαχτό δε βγαίνει. Και τα χέρια μου κρέμονται άψυχα. Και νιώθω πως κάπως έτσι είναι ο θάνατος.. Γι' αυτό σου λέω. .ίσως εσύ να είσαι τυχερή που δεν τα θυμάσαι".
"Πώς το ξέρεις πως δεν τα θυμάμαι;"
"Το υπέθεσα."
"Κάνω προσπάθεια να τα ξεριζώσω από μέσα μου. Δεν αντέχω άλλο να βλέπω όνειρα".
"Υπάρχει κάτι που αντέχεις; "
Με κοίταξε ώρα πολλή.
"Αντέχω τώρα που σε κοιτώ για ώρα κι εσύ δε στρέφεις αλλού το βλέμμα. Ξέρεις πολλούς να το κάνουν αυτό;"
"Τι εννοείς;"
"Ξέρεις πολλούς να μπορούν να καρφώσουν το βλέμμα τους στο βλέμμα του άλλου;"
"Εσύ πώς είσαι σίγουρη πως αυτό που βλέπεις είναι πράγματι το βλέμμα μου; Μπορεί να έχω τη δύναμη να γυρίζω το βλέμμα μου μέσα μου και να μη βλέπεις τίποτε αληθινό εσύ τώρα. Να βλέπεις ένα παραπέτασμα".
"Γιατί το κάνεις αυτό;"
"Ποιο;"
"Γιατί δε μ' αφήνεις να σε κοιτάξω;"
"Ποιος σου είπε πως δε σ' αφήνω;"
"Εσύ, μόλις τώρα."
"Πώς είσαι σίγουρη ότι δε λέω ψέματα, ότι δε σε δοκιμάζω να δω πόση εμπιστοσύνη έχεις στην αλήθεια του δικού σου βλέμματος;"
"Θέλεις να πεις πως, αν πιστέψω, θα σε δω;"
"Δεν υπάρχει τίποτα να δεις".
Κατεβάζει τα μάτια και αρχίζει να γελάει δαιμονισμένα.
"Τώρα κατάλαβα τι εννοούσες πριν, όταν μίλαγες για τα λόγια των άλλων που γίνονται σκάγια. Αισθάνθηκα πως, αν δε γέλαγα τώρα, θα πόναγα πολύ μέσα μου".
"Είναι τόσο δύσκολο σ' έναν θνητό να γίνει πραγματικά καλός. Να μιλήσει με λόγια που δεν έχουνε σκάγια, ν' ακουμπήσει με αγάπη, δίχως αντάλλαγμα το βλέμμα του άλλου.Φταίει, νομίζω, ο φόβος. Τον άγγιξε την πρώτη εκείνη στιγμή που πέθανε ο πρώτος άνθρωπος και είδε τον πόνο στα μάτια του."
"Δεν οδηγούν πουθενά τα λόγια αυτά. Ας μη μιλάμε άλλο. Μονάχα να είχα τον τρόπο να σε κοιτάξω και να ήμουν σίγουρη πως αυτό που βλέπω είσαι εσύ".
"Ναι. Μακάρι να γινόταν. Μα αυτή είναι η προίκα μας. Αυτή η αβεβαιότητα. Μονάχα τα μωρά δεν την έχουν. Γι' αυτό μου αρέσει να βυθίζω το βλέμμα μου στο βλέμμα ενός μωρού. Με τυλίγει με την αθωότητά του και για λίγο ξεχνώ το βάρος της ζωής".
"Δεν έπρεπε να σου μιλήσω ποτέ. Με μπερδεύουν τα λόγια σου".
"Ενώ τα είχες τόσο ξεκάθαρα τακτοποιήσει μέσα σου ε; Γελούσες όποτε πονούσες λίγο κι όταν το γέλιο δεν ήταν αρκετό, έπαιρνες το ξυράφι".
"Τουλάχιστον εγώ δε γελώ τον εαυτό μου. Ο πόνος που γύρω μου βλέπω είναι τόσο ορατός μέσα μου. Μου κλέβει το βλέμμα, το καρφώνει στα πετράδια που βλέπω στην άμμο. Και δε θέλω να κλείσω τα μάτια μου πια. Κοιτώ τη θάλασσα και βλέπω τα πουλιά που μισέψαν. Βλέπω τα κύματα που σπάνε μέσα μου.Κι έρχεται μετά η αρμύρα της κι εισβάλλει στα ρουθούνια μου σα θύελλα. Θέλω να χάσω τις αισθήσεις μου τότε, γιατί η σάρκα μου ποθεί ολάκερη τη θάλασσα, μα το μόνο που παίρνει είναι η όψη της,ντυμένη σ' ασημένιο φως. Με πονάει αυτή η απόσταση ανάμεσα σ' αυτό που βλέπω με τα μάτια μου κι αυτό που γεύομαι. Γεύση στυφή στη γλώσσα η αρμύρα, να την κοιτάς με τα μάτια και να 'σαι καθηλωμένη στη θύμησή της. Τότε είναι που παίρνω το λεπίδι. Γιατί δεν αντέχω άλλο να μη νιώθω. Δεν αντέχω να αιωρούμαι αιχμάλωτη ανάμεσα σ' αυτό που είμαι και σ' αυτό που θυμάμαι πως κάποτε υπήρξα. Έχω μνήμες από μια εποχή που οι αισθήσεις με ζάλιζαν γλυκά και αυτή η αιώρηση ήταν μονάχα δική μου. Όπως τότε που έκαιγα απ' τον πυρετό και αφηνόμουν στα χάδια της γιαγιά μου. Ένιωθα τους τοίχους του δωματίου να διαστέλλονται, το όνειρο να εισβάλλει στη ζωή. Αυτή η γλυκιά ζάλη των παιδικών μου χρόνων είναι μια μνήμη με αγκάθια. Πώς να ξεφύγω από τα βρόχια της;"
"Δεν έχω απάντηση. Το μόνο που έχω είναι το βλέμμα μου γεμάτο αγάπη. Μονάχα αυτό έχω να σου δώσω. Η μόνη αληθινή μου δύναμη είναι η λαχτάρα μου να σε αγαπήσω. Δεν έχω απάντηση μέσα μου, κανείς δεν έχει".
Και το 'ξερα τότε πως της έδινα τη μόνη απάντηση που μπορεί ποτέ άνθρωπος να δώσει.
πρώτη δημοσίευση στο Βακχικόν
http://www.vakxikon.gr/%cf%84%ce%b1-%cf%83%ce%ba%ce%ac%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%ac%ce%bb%ce%bb%cf%89%ce%bd-%ce%ba%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%bf-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b5%ce%b9%cf%81%ce%ae%ce%bd%ce%b7/
Σχόλια